Nederlands Letterenfonds
Vertalersprijs
December 2011
Tekst van Nederlands Letterenfonds 29 november 2011
Het Nederlands Letterenfonds reikt ieder jaar drie prijzen uit aan literair vertalers die zich onderscheiden door zowel de hoge kwaliteit van hun vertaaloeuvre als door hun inzet als ambassadeur voor een bepaald taalgebied of genre en/of het literair vertalen in het algemeen.
Met deze prijzen wil het Nederlands Letterenfonds de belangrijke maar vaak onderbelichte bijdrage die vertalers leveren als herscheppend kunstenaar en als bemiddelaar tussen talen, literaturen en culturen meer voor het voetlicht brengen. Van de drie oeuvreprijzen is er één bestemd voor een literair vertaler van proza en/of poëzie in het Nederlands, één voor een vertaler van literaire non-fictie in het Nederlands, en één voor een literair vertaler uit het Nederlands.
De jury voor de Nederlands Letterenfonds Prijs voor een vertaler uit het Nederlands werd gevormd door de afdeling Vertaalbeleid Buitenland van het Letterenfonds; de jury voor de Nederlands Letterenfonds Prijzen voor vertalers in het Nederlands bestond dit jaar uit Hans Driessen, Jeanne Holierhoek en Djûke Poppinga (voorzitter). De Nederlands Letterenfonds Prijzen voor de vertaler als cultureel bemiddelaar 2011 gaan naar Vincent Hunink (Latijn-Nederlands), Bartho Kriek (Engels-Nederlands) en Claudia Di Palermo (Nederlands-Italiaans). Hiermee wordt zowel hun inzet voor de literatuur als de hoge kwaliteit van hun vertaaloeuvre bekroond. De drie winnaars ontvangen ieder een vrij besteedbaar bedrag van € 10.000. De prijsuitreiking vindt plaats op vrijdag 9 december 2011 tijdens de Literaire Vertaaldagen in Amsterdam.
Claudia Di Palermo (1967) is al sinds 1999 actief als cultureel bemiddelaar tussen Italië en Nederland. Zo presenteerde zij enerzijds voor Teleac het programma Giro d’Italia, een twaalfdelige serie over Italië en het Italiaans, en adviseert ze anderzijds al meer dan twaalf jaar Italiaanse uitgevers over Nederlandse literatuur, tegenwoordig als freelance rechtenmanager voor Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker. Naast haar bemiddelingswerk is zij actief als literair vertaler Nederlands-Italiaans en heeft zij inmiddels een gevarieerd en indrukwekkend vertaaloeuvre opgebouwd, met titels van onder anderen Abdelkader Benali, Jan Brokken, Karel Glastra van Loon, Arnon Grunberg, Frans Kellendonk, Margriet de Moor, Cees Nooteboom, Dimitri Verhulst en Jan Wolkers. Ook zet zij haar expertise regelmatig in als eindredacteur, onder andere van de Italiaanse vertaling van In Europa van Geert Mak, en als moderator van vertaalworkshops en mentor van beginnende vertalers.
Laudatio
Juryrapport Claudia Di Palermo
Een van de jaarlijkse Nederlands Letterenfonds Prijzen voor de vertaler als cultureel bemiddelaar gaat traditiegetrouw naar een buitenlandse vertaler die zich op een buitengewone manier verdienstelijk heeft gemaakt voor de verspreiding van Nederlandstalige literatuur, niet alleen als vertaler van die literatuur, maar ook door bijvoorbeeld titels voor vertaling aan te dragen bij uitgevers in zijn of haar eigen land en aspirant-vertalers of minder ervaren collega’s te laten profiteren van zijn of haar kennis en ervaring.
Het is inmiddels de achtste keer dat deze prijs wordt uitgereikt: eerder ging hij naar Franco Paris uit Italië, Irina Michajlova uit Rusland, Adam Bzoch uit Slowakije, Olga Krijtova uit Tsjechië, Gheorghe Nicolaescu uit Roemenië, Ingrid Wikén Bonde uit Zweden en Diego Puls die zijn tijd verdeelt tussen Nederland, België en Argentinië. In deze opsomming ontbreken vertalers uit de ons omringende landen Duitsland, Engeland en Frankrijk, landen die tot de belangrijkste exportgebieden voor Nederlandse literatuur kunnen worden gerekend. De reden hiervoor is dat het Nederlands Letterenfonds, samen met het Vlaams Fonds voor de Letteren, voor vertalers uit deze landen al tweejaarlijkse prijzen heeft, de Elsen Otten Übersetzerpreis, de Vondel Translation Prize en de Prix des Phares du Nord.
Dit jaar gaat de buitenlandprijs naar Claudia Di Palermo, een Italiaanse vertaler die, om de woorden van Tom Lanoye te citeren, behept is met ‘een onblusbare liefde voor de letteren, de vechtlust van een leeuwin en de toewijding van een mediterrane mama’. Het had overigens maar een haar gescheeld of Lanoye en zijn collega’s hadden die moederlijke toewijding moeten ontberen ten gunste van de internationale tenniswereld, want van 1985 tot 1998 was Claudia medewerker bij de organisatie van de jaarlijkse Internationale Tenniskampioenschappen in Rome, de Italian Open. En hoewel zij uiteindelijk toch voor de Nederlandse en Vlaamse literatuur heeft gekozen, mogen de Nederlandse en Vlaamse auteurs niet te vroeg juichen, want zij moeten haar moederzorg sinds 1 augustus 2011 delen met een geduchte, om niet te zeggen onverslaanbare concurrent, de kleine Francesco.
Nadat Claudia in 1991 cum laude was afgestudeerd aan de Universiteit Sapienza in Rome, nam zij, naast haar tennisactiviteiten, haar rol als cultureel bemiddelaar tussen Italië en het Nederlands taalgebied actief ter hand: zij deed lexicografisch
onderzoek, was werkzaam als docente Italiaans, onder andere bij de Leidse Onderwijs Instellingen en het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam, en presenteerde van 1998 tot 2000 een twaalfdelige Teleac-serie over Italië en het Italiaans, getiteld ‘Giro d’Italia’. Daarnaast begon zij in 1994 met het vertalen van Nederlandse teksten, aanvankelijk vooral op kunsthistorisch gebied en vanaf 2000 ook op fictiegebied, met titels van onder anderen Abdelkader Benali, Jan Brokken, Karel Glastra van Loon, Arnon Grunberg, Frans Kellendonk, Margriet de Moor, Cees Nooteboom, Dimitri Verhulst en Jan Wolkers. Zij heeft inmiddels een indrukwekkend vertaaloeuvre opgebouwd en wordt door uitgeverij Iperborea geroemd als een hartstochtelijke, professionele, accurate vertaler meteen groot begrip voor de subtiliteiten van de brontekst en het vermogen deze op een elegante manier in het Italiaans over te zetten.
Een glanzende vertaalcarrière, hoe waardevol ook, is echter nog niet genoeg om een bemiddelaarsprijs in de wacht te slepen. Claudia Di Palermo doet dan ook heel wat meer dan dat. Zo is zij is onvermoeibaar in het aandragen van nieuwe Nederlandstalige titels bij Italiaanse uitgeverijen, niet alleen als freelancerechtenmanager voor Uitgeverij Prometheus, maar ook op persoonlijke titel. En de titels die zij aandraagt, aldus een redacteur van uitgeverij Scritturapura, zijn vrijwel altijd perfect toegesneden op de behoeften en het fonds van de uitgevers die zij benadert. Ook zet zij haar expertise regelmatig in als eindredacteur, onder andere van de Italiaanse vertaling van In Europa van Geert Mak, een megaklus waaraan door maar liefst zes vertalers werd gewerkt, onder wie Claudia zelf. En ten slotte treedt Claudia regelmatig op als mentor van minder ervaren collega’s, als moderator van vertaalworkshops en als adviseur van het Nederlands Letterenfonds.
Het Nederlands Letterenfonds is Claudia dankbaar voor de inspanningen die zij zich getroost voor de Nederlandstalige literatuur en wil die dankbaarheid met deze prijs tot uitdrukking brengen.
De jury, de afdeling Vertaalbeleid Buitenland van het Nederlands Letterenfonds.
9 december 2011
Download het originele juryrapport in pdf formaat.